Transmisja sygnałów audio i wideo
monitoring stadionów

Rozporządzenie MSWiA z 28 października 2004 r. w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprez masowych określa minimalne wymagania techniczne dla urządzeń rejestrujących obraz i dźwięk (monitoring) oraz wyznacza parametry, z jakimi powinny być rejestrowane sygnały wizji i audio. Po przeanalizowaniu tych parametrów i wstępnej selekcji urządzeń dostępnych na rynku okazuje się, że liczba rozwiązań spełniających te wymogi jest ograniczona. Aby zarejestrować kolorowe nagranie o wymaganej rozdzielczości 400 linii i częstotliwości 25 klatek na sekundę, trzeba najpierw pozyskać przez kamerę obraz monitoringu o podobnej lub lepszej jakości, poddać go obróbce optycznej i elektronicznej, a następnie przekazać do centrum monitoringu, gdzie zostanie zapisany na rejestratorze. Podobnie jest z dźwiękiem. Sygnał w paśmie od 300 do 6000 Hz i dynamice 50 dB musi być pozyskany przez mikrofon, przekazany do centrum monitoringu i tam, z wymaganymi parametrami, nagrany.

Na każdym etapie transmisji sygnału monitoringu może dojść do pogorszenia jego jakości - czy to z winy nieodpowiednio dobranych urządzeń, medium transmisyjnego, czy niekompetencji wykonawcy. Monitoring i jego sygnał nie będzie miał wówczas pożądanych parametrów i nie będzie spełniał określonych wymogów prawnych. Jeszcze ważniejszy jest fakt, iż każde obniżenie jakości odbieranego na monitorze obrazu lub odtwarzanego dźwięku może spowodować obniżenie poziomu bezpieczeństwa w danym miejscu, a przecież dążenie do pełnego bezpieczeństwa jest powodem budowania omawianych systemów monitoringu.

Producenci kamer i rejestratorów starają się sprostać wymaganiom stawianym przez przepisy i normy. Kluczową rolę odgrywają projektanci i wykonawcy monitoringu. Muszą oni zbudować dobry monitoring, system transmisji obrazu i dźwięku. Pamiętajmy, że stadiony to obiekty o dużych rozmiarach. Do transmisji obrazu i dźwięku konieczne jest zastosowanie urządzeń aktywnych oraz odpowiedniego medium transmisyjnego monitoringu. Zastosowanie np. światłowodów oznacza wysokie koszty, w których najwyższy udział często przypada nie na kamery i rejestratory, lecz na drogę transmisji. Urządzenia radiowe są tańsze, ale zawodne i mało skalowalne. Na stadionie najlepiej sprawdza monitorng transmisyjny z użyciem kabli symetrycznych parowych, popularnie zwanych skrętką. Kabel taki jest bardzo tanim medium transmisyjnym. Oferta aktywnych urządzeń do transmisji sygnałów wideo i audio kablem symetrycznym parowym jest bogata.

Dostępne są nadajniki/odbiorniki wideo oraz nadajniki/odbiorniki audio, jak również specjalne mikrofony o parametrach spełniających wymagania stawiane przez rozporządzenie MSWiA, dostarczane w kompletnych zestawach. Wśród wielu dostawców są również krajowi producenci, którzy oferują urządzenia monitoringu bardzo dobrej jakości, w rozsądnych cenach, dając przy tym wiarygodną gwarancję i szybki serwis. Wybierając urządzenia monitoringu i transmisji sygnałów audio i wideo na stadionie, należy pamiętać o następujących zagadnieniach: po pierwsze - stadion to obiekt otwarty, stąd obudowy nadajników i mikrofonów muszą być odporne na działanie czynników atmosferycznych (wilgoć, skoki teniperatury, wyładowania). Dobrym rozwiązaniem mogą być także nadajniki w miniaturowych obudowach, przystosowane do montażu w wysięgnikach kamer.

Kolejną ważną sprawą jest ochrona przeciwprzepięciowa. Systemy transmisyjne instalowane na dużych obszarach są szczególnie narażone na skutki wyładowań atmosferycznych. Urządzenia do transmisji sygnałów powinny być wyposażone w zabezpieczenia zarówno od strony linii transmisyjnej, jak i zasilania. W systemach monitoringu wielokamerowych często pojawiają się problemy związane z synchronizacją w punkcie odbiorczym oraz prądami wyrównawczymi mas. Dobrym rozwiązaniem jest odseparowanie kamery od linii transmisyjnej za pomocą optoizolacji. Odcina się w ten sposób zakłócenia spowodowane różnicą potencjałów źródeł zasilania w punktach nadawczym i odbiorczym. Na uwagę zasługuje również temat estetyki i funkcjonalności systemu transmisji. O ile nadajniki montowane są zazwyczaj w różnych miejscach obiektu, o tyle odbiorniki trafiają w jedno miejsce, zazwyczaj w pobliżu centrum monitoringu. Zamontowanie wielu małych urządzeń wraz z niezbędnym okablowaniem może wyglądać nieestetycznie i przysporzyć kłopotów podczas obsługi. Na rynku dostępne są różne półki i panele, w których można zamontować kilka odbiorników oraz ukryć całe okablowanie monitoringu.


Dobór urządzeń systemu monitoringu to jednak nie wszystko, ważne są również rozruch i strojenie systemu. Należy ustawić kąt widzenia kamery i kadr, parametry urządzeń transmisyjnych oraz zapisu rejestratorów. Potwierdzeniem prawidłowego działania całego systemu są pomiary wykonane po zakończeniu instalacji. Miarodajne będą: pomiar rozdzielczości za pomocą testu przy użyciu obiektu kontrolnego Rotakin oraz pomiar poklatkowości dla toru wizyjnego. Dla toru audio niezbędne będzie wyznaczenie charakterystyki częstotliwości i pomiar dynamiki sygnału. Dobrze zbudowany system, czego potwierdzeniem są prawidłowe wyniki pomiarów, wymaga okresowych konserwacji, co zalecają w instrukcjach producenci urządzeń monitoringu. Kwestie związane z monitoringiem wizyjnym reguluje Polska Norma PN-EN 50132-7 dla systemów dozorowych CCTV stosowanych w zabezpieczeniach.

Wspomniane rozporządzenie MSWiA w sprawie sposobu utrwalania przebiegu imprez masowych kończy epokę „kina niemego" w telewizji przemysłowej. Mimo wielu słów krytyki pod adresem autorów rozporządzenia, przyznać należy, że stali się oni w pewnym sensie prekursorami postępu, inaczej mówiąc przyczynili się do pojawienia się na rynku telewizji przemysłowej nowych urządzeń monitoringu, a tym samym do zmiany zakresu CCTV. Należy pamiętać o wielu zasadach monitoringu audiowizualnego obiektów. Ukryty podsłuch i podgląd mogą być stosowane tylko przez służby specjalne, dlatego informacja o monitoringu wizyjnym i dźwiękowym powinna być umieszczona w widocznym miejscu przy wejściu do obiektu.